ایل سگوند
ایل سگوند (سکوند) به قولی برگفته از سکا به معنی دلیر و شجاع یک ایل ساکن غرب و جنوب غرب ایران است. دانشنامه ایرانیکا و علی‌اکبر دهخدا سگوند را یک ایل کرد، کیهان فرهنگی یک ایل لک و سیسو ادموندز یک ایل لر معرفی می‌کنند. گستره سکونتگاه ایل از جنوب استان کرمانشاه (منطقه سکاوند)، نواحی مرکزی استان لرستان تا شمال استان خوزستان می‌باشد. جغرافیای سکونت سگوندها در دوره قاجار تا دشت هُرو در جنوب بروجرد گسترده بوده‌است. جمعیت ایل به صورت طایفه‌های کوچک و متعددی گسترش یافته‌است.
گویش سگوندها به عنوان بخشی از باجلان‌ها، زبان باجلانی است. باجلانی یکی از شاخه‌های زبان کردی است. سگوندها هم‌اکنون به زبان لری سخن می‌گویند. هنری راولینسون سگوندها را از ایل باجلوند و خاستگاه آنان را به همراه ایل بیرانوند، موصل عراق می‌داند و معتقد است بیرانوندها و باجلوندها در قرن دوازدهم یعنی در اواخر حکومت صفویه یا در زمان افشاریه از نواحی موصل به لرستان آمدند.
دلیل نامگذاری ایل سگوند
نام سگوند که دگرگون شده سکا است و نخست به صورت ساگی زاده نوشته می‌شده‌است. سگوند در تلفظ طوایف لرستان «سی ون» است و نام آن در تاریخ سندی برای پیوند با سکاها ندارد بلکه در چند دهه اخیر برخی افراد گمان زده اند ممکن است این واژه بدلیل تشابه با نام سکاها ارتباطی با این قوم داشته باشد اما بنا به علم زبانشناسی از این دست مانندیها ممکن است اتفاقی باشد همانگونه که قوم کوتیهای مغولی ارتباطی با گوتهای ژرمنی ندارند ناگفته نماند واژه سگ برای نگهبانان قلمرو ایران نیز بکار میرفته.
نام «سی ون» نیز در فارسی تبدیل به سگوند شده‌است. ترک‌ها نام سگوند را در زبان ترکی آیت‌وند و ایتیوند و ایوتوند و آیتی ون، یعنی همان سگوند نامیده‌اند.
ساختار طایفه سگوند
سگوندها یکی از پنج ایل باجلان ساکن لرستان است. ایل باجلوند به پنج طایفه عمده تقسیم می‌شود که عبارتند از:
سگوند
یاراحمدی
قائدرحمت
آروان
دالوند
تیره‌های اصلی ایل سگوند عبارتند از
عالی‌خانی
رحیم‌خانی
صوفی‌وند
مختوا
قلی
علی‌دوست
خطکه
خداوردی
محمد حسین خان
زینل
سگوند خورده
حاجی‌کلی
حاجی‌مشه
شاه عینل
پنبه خور
مهدی‌خانی
رومیانی
تیره‌های فرعی عبارتند از
عین‌الوند
کولی‌وند
پیامنی
فقیر
فهلوان
ماکنالی
شریف
نوکره مران
مال امیر
دلی
کرد
سلاحورزی (سلیورزی)
چمال
چکمه‌سی
ساکی
رشنو
فریدوند
از دیگر تیره‌های ایل سگوند می‌توان به تیره عین‌الوند که زیر مجموعه بزرگی از تیره مختوا می‌باشد اشاره نمود که بیشتر در شمال خوزستان و منطقه کرگاه در جنوب شرقی شهر خرم‌آباد ساکن هستند.
توجه: این مطلب با توجه به اطلاعات گسترده در سطح اینترنت گردآوری شده است و مجموعه من لرم دخالتی در محتوای این صفحه نداشته.
در صورت دلخواه می توانید محتوای تکمیلی خود را به همراه مستندات برای ما ارسال کنید تا این محتوا مورد ویرایش قرار گیرد و تکمیل گرد..
روستای امام زاده زیبا محمد بخش ازنا سکوند یعنی خادمی ها زیر مجموعه سکوند هستند